برخی از غذاهای بختیاری

ﺑﺮﺧﯽ ﺍﺯ ﻏﺬﺍﻫﺎﯼ ﻗﻮﻡ ﺑﺨﺘﯿﺎﺭﯼ :
-1 ﮐﺒﺎﺏ ﺑﺨﺘﯿﺎﺭﯼ
-2 ﮐﺒﺎﺏ ﭘﻪ ﺑﻪ ﺟﯿﺮ ( ﺟﮕﺮ ﭘﻪ ﭘﯿﭻ )
-3 ﺁﻭﺭﯾﺰ ( ﺁﺑﺮﯾﺰ - ﺍﻭﺭﯾﺰ )
-4 ﺁﺵ ﺑﺮﻧﺞ (ﭘﻠﻮ )
-5 ﺁﺵ ﺑﺮﻧﺞ ﺳﻮﺭﯼ
-6 ﺁﺵ ﺑﻠﮓ ( ﺁﺵ ﺭﺷﺘﻪ )
-7 ﺁﺭﺩﻭﻟﻪ ﺑﻮﺳﻮﺭ
-8 ﺍﻭ ﺳﺮ ﻭ ﭘﺎ (ﮐﻠﻪ ﭘﺎﭼﻪ )
-9 ﺍﻭ ﺗﺮﺷﯽ
-10 ﺍﻭ ﺗﻔﺘﺎﻟﻪ
-11 ﺍﻭ ﺩﺍﻝ
-12 ﺍﻭ ﮔﺪﻩ (ﺳﯿﺮﺍﺑﯽ )
-13 ﺍﻭ ﮔﻨﺪﯼ ( ﻋﺪﺳﯽ )
-14 ﺍﻭ ﭘﯿﺎﺯﯼ ( ﺍﺷﮑﻨﻪ )
-15 ﮐﻤﻪ ، ﻗﻮﺭﻣﻪ ( kome )
-16 ﮔﻤﻨﻪ
-17 ﺗﭙﯿﻠﻪ
-18 ﺷﻮﻟﻮﺍ ﮐﺸﮏ ( ﺷﻮﺭﺑﺎ )
-19 ﺷﻮﻟﻮﺍ ﺗﻮﺗﻢ ( ﺗﻮﺗﻮ )
-20 ﺷﻮﻟﻮﺍ ﺩﻭﻭ ( ﺩﻭﻭﺍ )
-21 ﺑﺮﺷﺘﻮﮎ
-22 ﺣﻠﻮﺍ
-23 ﺗﻮﭼﺮﯼ
-24 ﺍﻭ ﮐﺸﮏ ( ﮐﺎﻝ ﺟﻮﺵ )
-25 ﺷﯿﺮ ﺑﺮﻧﺞ(شل شیری)
-26 ﭘﻨﯿﺮ ﭘﻮﺳﺖ ( ﭘﻨﯿﺮ ﮐﻬﻨﻪ )
-27 ﻏﺬﺍﻫﺎﯼ ﻟﺒﻨﯽ . ( ﻓﺮﺁﻭﺭﺩﻩ ﻫﺎﯼ ﺷﯿﺮ ) ﻣﺎﻧﻨﺪ :
ﺷﯿﺮ،ﻣﺎﺳﺖ،ﮐﺮﻩ،ﭘﻦﯾﺮﺗﺎﺯﻩ،ﭘﻨﯿﺮ
ﭘﻮﺳﺖ ،ﺭﻭﻏﻦ،ﺩﻭﻍ،ﮐﺸﮏ،ﺕﻭﻑ،ﺑﺪﻭﻑ،ﮐﻪ ﻫﺮ ﮐﺪﺍﻡ ﺑﻪ
ﻫﻤﺮﺍﻩ ﺻﺮﻑ ﻧﺎﻥ ﻏﺬﺍﯾﯽ ﮐﺎﻣﻞ ﺑﻪ ﺷﻤﺎﺭ ﻣﯽ ﺁﯾﺪ .
-28 ﺗﻞ ﯾﺎ ﺗﻠﯿﮑﻪ . ﻏﺬﺍﻫﺎﯼ ﻟﺒﻨﯽ- ﮔﯿﺎﻫﯽ . ﺗﻞ ﯾﺎ ﺗﻠﯿﮑﻪ
ﺍﻧﻮﺍﻉ ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺩﺍﺷﺘﻪ ﮐﻪ ﮔﯿﺎﻫﺎﻥ ﺩﺭ ﻣﺎﺳﺖ ﯾﺎ ﺩﻭﻍ
ﭘﺮﻭﺭﺩﻩ ﺷﺪﻩ ﮐﻪ ﺑﺴﯿﺎﺭ ﻟﺬﯾﺬ ﻭ ﺧﻮﺷﻤﺰﻩ ﺍﺳﺖ ﻭ ﮔﺎﻫﯽ ﺑﻪ
ﺻﻮﺭﺕ ﯾﮏ ﻏﺬﺍ ﻣﺼﺮﻑ ﺷﺪﻩ ﻭ ﮔﺎﻫﯽ ﻧﯿﺰ ﺑﻪ ﺻﻮﺭﺕ ﺩﺳﺮ
ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﻣﯽ ﮔﺮﺩﺩ . ﺗﻞ ﻣﻮﺳﯿﺮ، ﺗﻞ ﮐﺮﻓﺲ، ﺗﻞ ﻣﺨﻠﻮﻁ
ﻣﻮﺳﯿﺮ ﻭ ﮐﺮﻓﺲ،ﺗﻞ ﭘﻠﯿﺰ،ﺗﻞ ﺑﻦ ،ﺗﻞ ﮐﻠﺨﻨﮓ،ﺗﻞ ﮔﺰﺭ ﻭ ...
-29 ﻧﺎﻥ . ﻧﺎﻥ ﺩﺭ ﺑﺨﺘﯿﺎﺭﯼ ﺍﺯ ﺍﻧﻮﺍﻉ ﻣﻮﺍﺩ ﺑﻪ ﺩﺳﺖ ﻣﯽ
ﺁﻣﺪ : ﻧﺎﻥ ﮔﻨﺪﻡ، ﻧﺎﻥ ﺟﻮ، ﻧﺎﻥ ﺑﻠﻮﻁ ( ﻧﺎﻥ ﺑﻠﻮﻁ ﻧﯿﺰ ﺩﻭ
ﻧﻮﻉ ﺑﻮﺩ :
-30 ﺍﻧﻮﺍﻉ ﻧﺎﻥ : ﻧﺎﻥ ﮐﻠﮓ ﻭ ﻧﺎﻥ ﺭﮔﻮ.ﻧﺎﻥ ﮔﻨﺪﻡ ﺭﺍ ﺑﻪ
ﺍﻧﻮﺍﻉ ﻣﺨﺘﻠﻒ ﭘﺨﺖ ﻣﯿﮑﺮﺩﻧﺪ . ﻧﺎﻥ تیری یا ﭘﺘﯿﺮ ( ﻓﺘﯿﺮ ) ،ﻧﺎﻥ ﻭﺭ
ﭼﺎﻟﻪ ﯾﺎ ﺑﺮﺩﭼﺎﻟﻪ ﺍﯼ،ﻧﺎﻥ ﻟﻔﻪ ( ﺗﺎ ) ،ﻧﺎﻥ ﺗﻮﭼﺮﯼ،ﻧﺎﻥ ﮔﺮﺩﻩ و نان گِوِِِرِِ(برکو) .
-31 ﮔﯿﺎﻫﺎﻥ ﻏﺬﺍﯾﯽ
-32 ﮔﯿﺎﻫﺎﻥ ﺩﺍﺭﻭﯾﯽ
-33 ﺍﻭ ﮔﻮﺷﺖ ( ﺁﺑﮕﻮﺷﺖ )
34 - ﺍﻭ ﺗﻮﺗﻮ ( ﺗﻮﺗﻢ )
-35 ﺩﻧﮕﺮﻭ ( ﺁﺵ گندم ) ﺍﯾﻦ ﺁﺵ ﮔﻨﺪﻣﯽ ﺑﺮﺍﯼ ﮐﻮﺩﮐﺎﻧﯽ
ﮐﻪ ﺩﺭ ﮔﯿﺮ ﺩﻧﺪﺍﻥ ﺩﺭ ﺁﻭﺭﺩﻥ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﭘﺨﺖ ﻣﯽ ﺷﻮﺩ.
36-للکی (به جای برنج گندم پوست کنده را دم کرده و با تره کوهی یا پیاز و روغن حیوانی مصرف می‌کنند.

ﮐﺒﺎﺏ ﺑﺨﺘﯿﺎﺭﯼ : ( ﮐﺒﺎﺏ ﺩﻧﺪﻩ ﻭ ﮐﺒﺎﺏ ﮔﻮﺷﺖ ﺑﺎ
ﺍﺳﺘﺨﻮﺍﻥ ) ﺍﯾﻦ ﮐﺒﺎﺏ ﯾﮑﯽ ﺍﺯ ﮐﺒﺎﺏ ﻫﺎﯼ ﺧﻮﺷﻤﺰﻩ ﻭ
ﺧﻮﺵ ﺧﻮﺭﺍﮎ ﻭ ﻣﻌﺮﻭﻑ ﺩﺭ ﺍﯾﺮﺍﻥ ﻭ ﺣﺘﯽ ﺑﺮﺧﯽ ﮐﺸﻮﺭ
ﻫﺎﯼ ﺟﻬﺎﻥ ﺍﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﻪ ﻭﺳﯿﻠﻪ ﺍﯾﺮﺍﻧﯿﺎﻥ ﺩﺭ ﺧﺎﺭﺝ ﺍﺯ
ﮐﺸﻮﺭ ﺩﺭ ﺩﺳﺘﺮﺱ ﺁﻧﺎﻥ ﻗﺮﺍﺭ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺍﺳﺖ ، ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ .
ﺍﯾﻦ ﮐﺒﺎﺏ ﺑﻪ ﻫﻤﯿﻦ ﻧﺎﻡ ﯾﻌﻨﯽ ﮐﺒﺎﺏ ﺑﺨﺘﯿﺎﺭﯼ ﻣﺸﻬﻮﺭ ﻭ
ﻣﻌﺮﻭﻑ ﺍﺳﺖ . ﮐﺒﺎﺏ ﺑﺨﺘﯿﺎﺭﯼ ﻣﻌﻤﻮﻻ ﺍﺯ ﮔﻮﺷﺖ ﺩﻧﺪﻩ ﻭ
ﺭﺍﺳﺘﺎﯼ ﮔﻮﺳﻔﻨﺪ ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﻣﯿﮕﺮﺩﺩ . ﺩﺭ ﺑﺨﺘﯿﺎﺭﯼ ﮔﻮﺷﺖ
ﮔﻮﺳﻔﻨﺪ ﺭﺍ ﺍﺯ ﺍﺳﺘﺨﻮﺍﻥ ﺟﺪﺍ ﻧﻤﯽ ﮐﻨﻨﺪ ﻭ ﻫﻤﺮﺍﻩ ﺑﺎ
ﺍﺳﺘﺨﻮﺍﻥ ﮐﺒﺎﺏ ﮐﺮﺩﻩ ﻭ ﯾﺎ ﻃﺒﺦ ﻣﯽ ﻧﻤﺎﯾﻨﺪ . ﺍﺳﺘﺨﻮﺍﻥ
ﻫﻤﺮﺍﻩ ﮔﻮﺷﺖ ﺑﺎﻋﺚ ﻣﯽ ﺷﻮﺩ ﺗﺎ ﺁﺏ ﮔﻮﺷﺖ ﮐﻤﺘﺮ ﺍﺯ ﺁﻥ
ﺟﺪﺍ ﺷﺪﻩ ﻭ ﺑﻪ ﻫﺪﺭ ﺭﻭﺩ ﻭ ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ﻣﻮﺍﺩﯼ ﮐﻪ ﺩﺭ
ﺍﺳﺘﺨﻮﺍﻥ ﻫﺴﺖ ﺑﺎ ﺁﺏ ﻭ ﭼﺮﺑﯽ ﮔﻮﺷﺖ ﻣﻤﺰﻭﺝ ﺷﺪﻩ ﻭ
ﻃﻌﻢ ﻭ ﻣﺰﻩ ﺧﺎﺻﯽ ﺑﻪ ﮐﺒﺎﺏ ﻣﯽ ﺑﺨﺸﺪ . ﺍﯾﻦ ﮐﺒﺎﺏ ﺩﺭ
ﻗﻮﻡ ﺑﺨﺘﯿﺎﺭﯼ ﻭ ﺩﯾﮕﺮ ﻣﺮﺩﻣﺎﻥ ﻃﺮﻓﺪﺍﺭﺍﻥ ﺑﯽ ﺷﻤﺎﺭﯼ ﺧﻮﺩ
ﺭﺍ ﺩﺍﺭﺩ .
ﮐﺒﺎﺏ ﭘﻪ ﺑﻪ ﺟﯿﺮ : ( ﮐﺒﺎﺏ ﺟﮕﺮ ﺑﺎ ﭘﯿﻪ ، ﮐﺒﺎﺏ ﺟﮕﺮ ﭘﯿﻪ
ﭘﯿﭻ ) . ﺍﯾﻦ ﻏﺬﺍ ﮐﺒﺎﺑﯽ ﺍﺳﺖ ﮐﻪ ﺟﮕﺮ ﻧﯿﻢ ﮐﺒﺎﺏ ﺷﺪﻩ ﻭ ﯾﺎ
ﺩﺭ ﺍﺻﻞ ﺩﻭﺩ ﺍﻧﺪﻭﺩ ﺷﺪﻩ ﺭﺍ ﺑﻪ ﻗﻄﻌﺎﺕ ﻟﻘﻤﻪ ﺍﯼ ﺗﻘﺴﯿﻢ
ﮐﺮﺩﻩ ﻭ ﺳﭙﺲ ﺩﺭﻭﻥ ﭘﯿﻪ ﺗﻮﺭﯼ ﻣﺎﻧﻨﺪﯼ ﮐﻪ ﺑﻌﺪ ﺍﺯ ﺫﺑﺢ
ﮔﻮﺳﻔﻨﺪ ﺍﺯ ﺭﻭﯼ ﺳﯿﺮﺍﺏ ﺑﺮ ﻣﯿﺪﺍﺭﻧﺪ، ﻭ ﺁﻥ ﺭﺍ ﻧﯿﺰ ﺑﻪ
ﻗﺴﻤﺘﻬﺎﯾﯽ ﺑﻪ ﺍﻧﺪﺍﺯﻩ ﻟﻘﻤﻪ ﺟﮕﺮ ﺗﻘﺴﯿﻢ ﮐﺮﺩﻩ ﻭ ﺑﺮﺵ ﻣﯽ
ﺩﺍﺩﻩ ﺍﻧﺪ ، ﭘﯿﭽﺎﻧﺪﻩ ﻭﺑﻪ ﺳﯿﺦ ﮐﺮﺩﻩ ﻭ ﺭﻭﯼ ﺁﺗﺶ ﻣﻼﯾﻢ
ﻗﺮﺍﺭ ﻣﯽ ﺩﻫﻨﺪ ﺗﺎ ﺑﻪ ﺁﺭﺍﻣﯽ ﭘﺨﺘﻪ ﺷﻮﺩ . ﻏﺬﺍﯼ ﻟﺬﯾﺬﯼ
ﺍﺳﺖ .
ﺁﻭﺭﯾﺰ : ﺁﻭﺭﯾﺰ ﯾﺎ ﺁﺑﺮﯾﺰ ﻏﺬﺍﯾﯽ ﺍﺳﺖ ﺧﻮﺷﻤﺰﻩ ﻭ ﻣﻌﻤﻮﻻ
ﭼﺮﺏ ، ﮐﻪ ﮔﻮﺷﺖ ﺗﺎﺯﻩ ﺑﺮﻩ ﺭﺍ ﺑﺎ ﭘﯿﺎﺯ ﯾﺎ ﺗﺮﻩ ﮐﻮﻫﯽ ﺩﺭ
ﺭﻭﻏﻦ ﺳﺮﺥ ﮐﺮﺩﻩ ﻭ ﻓﻘﻂ ﺍﺩﻭﯾﻪ ﻭ ﺗﺮﺷﯽ ﺍﻧﺎﺭ ﻭ ﻧﻤﮏ ﺑﻪ
ﺁﻥ ﺍﺿﺎﻓﻪ ﻣﯽ ﻧﻤﺎﯾﻨﺪ . ﺑﺮﺍﯼ ﺧﻮﺷﻤﺰﻩ ﺷﺪﻥ ﻏﺬﺍﯼ ﺁﻭﺭﯾﺰ
ﺑﯿﺸﺘﺮ ﺍﺯ ﮔﻮﺷﺖ ﺑﺎ ﺍﺳﺘﺨﻮﺍﻥ ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﻣﯽ ﺷﻮﺩ . ﺍﯾﻦ
ﻏﺬﺍ ﺑﺮ ﺧﻼﻑ ﻧﺎﻣﺶ ، ﺩﺭ ﻃﺒﺦ ﺁﻥ ﺍﺯ ﺁﺏ ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﻧﻤﯽ
ﮔﺮﺩﺩ ﺑﻠﮑﻪ ﺑﺎ ﺁﺏ ﺧﻮﺩ ﮔﻮﺷﺖ ﻭ ﻣﻘﺪﺍﺭﯼ ﺭﻭﻏﻦ ﭘﺨﺘﻪ ﻭ
ﺳﺮﺥ ﻣﯽ ﮔﺮﺩﺩ . ﻏﺪﺍﯼ ﺁﻭﺭﯾﺰ ، ﺭﯾﺰ ﺭﯾﺰ ﻭ ﺑﻪ ﻋﺒﺎﺭﺗﯽ ﮐﻢ
ﮐﻢ ﻭ ﺑﻪ ﺗﺪﺭﯾﺞ ﭘﺨﺘﻪ ﻣﯽ ﮔﺮﺩﺩ . ﯾﻌﻨﯽ ﺑﺎ ﺁﺏ ﮔﻮﺷﺖ ﺁﺭﺍﻡ
ﺁﺭﺍﻡ ﺳﺮﺥ ﻭ ﭘﺨﺘﻪ ﻣﯽ ﺷﻮﺩ . ﻣﻌﻤﻮﻻ ﺑﺨﺎﺭ ﻏﺬﺍ ﻭ ﺭﻭﻏﻦ
ﺩﺭ ﺣﯿﻦ ﭘﺨﺖ ﺑﻪ ﺩﺭ ﻇﺮﻑ ﺑﺮ ﺧﻮﺭﺩ ﮐﺮﺩﻩ ﻭ ﺳﭙﺲ ﺳﺮﺩ
ﺷﺪﻩ ﻭ ﺑﻪ ﺻﻮﺭﺕ ﻗﻄﺮﻩ ﺑﻪ ﻏﺬﺍ ﺑﺮ ﻣﯽ ﮔﺮﺩﺩ . ﺍﺣﺘﻤﺎﻻ ﺑﻪ
ﯾﻘﯿﻦ ﻭﺟﻪ ﺗﺴﻤﯿﻪ ﺍﯾﻦ ﻏﺬﺍ ﻫﻤﯿﻦ ﺑﺎﺷﺪ ﻭ ﺑﻪ ﻫﻤﯿﻦ ﺟﻬﺖ
ﺑﻪ ﺍﯾﻦ ﻧﺎﻡ ﻣﻌﺮﻭﻑ ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ . ﮔﺎﻫﯽ ﺩﻝ ﻭ ﻗﻠﻮﻩ ﻭ ﺟﮕﺮ
ﺭﺍ ﻧﯿﺰ ﻫﻤﺮﺍﻩ ﺑﺎ ﮔﻮﺷﺖ ﺗﺎﺯﻩ ﺳﺮﺥ ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ . ﺩﺭ ﻭﺍﻗﻊ ﺍﯾﻦ
ﻏﺬﺍ ﮐﺒﺎﺑﯽ ﺍﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﺪﻭﻥ ﺁﺏ ، ﮐﺒﺎﺏ ﺷﺪﻩ ﻭ ﺩﺭ ﺭﻭﻏﻦ
ﻃﺒﺦ ﻣﯽ ﮔﺮﺩﺩ . ﺩﺭ ﺯﺭﻧﺪ ﮐﺮﻣﺎﻥ ﺍﯾﻦ ﻧﻮﻉ ﻏﺬﺍ ﺩﺭ
ﺭﺳﺘﻮﺭﺍﻧﻬﺎ ﻧﯿﺰ ﻃﺒﺦ ﻣﯽ ﺷﻮﺩ ﮐﻪ ﺑﻨﺎﻡ ﮐﺒﺎﺏ ﻗﺎﺑﻠﻤﻪ
ﻣﻌﺮﻭﻑ ﺍﺳﺖ . ﺍﯾﻦ ﻧﻮﻉ ﻏﺬﺍ ﮔﺬﺷﺘﻪ ﺍﺯ ﭼﺮﺏ ﺑﻮﺩﻧﺶ ،
ﻏﺪﺍﯼ ﻟﺬﯾﺬﯼ ﺍﺳﺖ ﻭ ﺩﺭ ﻗﻮﻡ ﺑﺨﺘﯿﺎﺭﯼ ﭘﺲ ﺍﺯ ﮐﺒﺎﺏ
ﺑﺨﺘﯿﺎﺭﯼ ﻏﺬﺍﯼ ﭘﺮﻃﺮﻓﺪﺍﺭﯼ ﺍﺳﺖ.